ექსპერიმენტი ფსიქოლოგიის კვლევის ერთ-ერთი მთავარი მეთოდია. შესაძლებელია განასხვავოთ სხვადასხვა ტიპის ექსპერიმენტები, რაც დამოკიდებულია განხორციელების მეთოდზე, ზემოქმედების შედეგზე, ინფორმირებულობის დონეზე.
ინსტრუქციები
Ნაბიჯი 1
ლაბორატორიული ექსპერიმენტი ტარდება სპეციალურად შექმნილ პირობებში. ხელოვნურ გარემოში ექსპერიმენტატორს შეუძლია მაქსიმალურად შეზღუდოს დამატებითი ცვლადების გავლენა. სუბიექტებს მხოლოდ ის იზოლირებული ფაქტორები აქვთ, რომელთა რეაქციაც მკვლევარის ინტერესს იწვევს. ამ ფაქტორებით შესაძლებელია მანიპულირება პასუხების ცვლილებების თვალყურისდევნებით.
ნაბიჯი 2
ლაბორატორიული ექსპერიმენტის მკვლევარი იკავებს აქტიურ პოზიციას, ახორციელებს კონტროლს და ურთიერთქმედებს სუბიექტებთან. ეს შეიძლება იყოს დირექტიულიც. ლაბორატორიულ ექსპერიმენტებში ხშირად გამოიყენება სპეციალური მოწყობილობა ინდიკატორების ცვლილებების საიმედოდ აღსაწერად. ლაბორატორიული ექსპერიმენტის უარყოფითი მხარეა მისი შედეგების რეალურ ცხოვრებასთან კორელაციის სირთულე.
ნაბიჯი 3
საველე ექსპერიმენტი ტარდება in vivo. საგნები შედის მათ ნორმალურ საცხოვრებელ გარემოში. ექსპერიმენტატორი იკავებს დამკვირვებლის პასიურ პოზიციას და, თუ ეს შესაძლებელია, არ ერევა ექსპერიმენტის მსვლელობაში. ხშირად სუბიექტებმა არ იციან კვლევაში მონაწილეობის შესახებ. ეს მათთვის აუცილებელია ბუნებრივი და არა სოციალურად სასურველი ფორმით ქცევისთვის. მკვლევარს კონტროლი არ აქვს ცვლადებზე. ამგვარი ექსპერიმენტი საშუალებას გაძლევთ გააკეთოთ დასკვნები ცხოვრების გარკვეულ სიტუაციებში ადამიანების ქცევის შესახებ.
ნაბიჯი 4
განმსაზღვრელი ან ფსიქოლოგიურ-პედაგოგიური ექსპერიმენტი მოიცავს საგანზე მიმართული გავლენის უზრუნველყოფას გარკვეული უნარის ჩამოყალიბების მიზნით. ექსპერიმენტის ძალიან პოპულარული ტიპია საგანმანათლებლო ფსიქოლოგიაში. ეს უნდა ჩატარდეს კვალიფიციური სპეციალისტის ხელმძღვანელობით, რადგან არასწორმა ზემოქმედებამ შეიძლება გამოიწვიოს უარყოფითი შედეგები სუბიექტისთვის. ესა თუ ის ფსიქოლოგიური უნარი ვითარდება მოქმედებების გავლენით. მაგალითად, საგნებს ეძლევათ დავალებები. ექსპერიმენტატორი აქტიურად არის ჩართული პროცესში და ახორციელებს კონტროლს.
ნაბიჯი 5
დასაზუსტებელი ექსპერიმენტი მიზნად ისახავს ნებისმიერი ფენომენის არსებობის დადასტურებას. ამგვარი შესწავლის დროს, როგორც წესი, ვლინდება საგნების კონკრეტული ქონების განვითარების დონე. ძალიან ხშირად განმსაზღვრელი ექსპერიმენტი უსწრებს ფორმირებას. ექსპერიმენტატორი იღებს საჭირო მონაცემებს და შემდეგ მუშაობს საინტერესო მახასიათებლების გაუმჯობესებაზე. ტარდება პათოფსიქოლოგიური ექსპერიმენტი ადამიანის ფსიქიკური პროცესებისა და პირობების შესწავლისა და შესაძლო დარღვევების გამოვლენის მიზნით. ეს ხდება სპეციალურად შემუშავებული ტექნიკის გამოყენებით.
