ბავშვის სკოლაში გაგზავნა შესაძლებელია ექვსი წლის ასაკში, ასევე შვიდი ან თუნდაც რვა წლის ასაკში. პირველ კლასში მიღება დამოკიდებულია მშობლების სურვილზე და თავად ბავშვის მზაობაზე. ამიტომ, ვერ იქნება გარკვეული პასუხი, თუ რომელი ასაკია უკეთესი. საჭიროა ყურადღებით შეისწავლოთ კონკრეტული სკოლამდელი ასაკის ბავშვის ქცევა.
მშობლებს შეუძლიათ განსაზღვრონ სკოლისთვის მზადყოფნა საკუთარი ან ფსიქოლოგის დახმარებით. გამოცდილ მასწავლებელს, ბავშვთან მხოლოდ ერთი საუბრისა და უმარტივესი ტესტების ჩატარების შემდეგ, შეუძლია თქვას, არის თუ არა სკოლამდელი ასაკის ბავშვი მზად გაკვეთილებისთვის, ან ჯერ კიდევ არა. მაგრამ გადაწყვეტილებას მშობლები ახალშობილთან ერთად მიიღებენ. მაგრამ უნდა გვახსოვდეს, რომ ბავშვის სიტყვები იმის შესახებ, თუ რა სურს სკოლაში წასვლას, არ შეიძლება გადამწყვეტი იყოს 6 წლის ასაკში 1 კლასში გაგზავნის გადაწყვეტილებაში, ანუ ჩვეულებრივ დროზე ოდნავ ადრე. თუ თქვენ თვითონ არ ხართ დარწმუნებული, რომ ბავშვის ხასიათი უკვე საკმარისად განვითარდა და სხეული გაძლიერდა, უმჯობესია, იგი ბაღში შეინახოს სრულ 7 წლამდე. 8 წლის ასაკში სკოლაში სიარული საკმაოდ გამონაკლისია ამ წესისა, მაგრამ ასევე მისაღებია. ამ ასაკში სკოლაში იგზავნებიან ბავშვები, რომლებიც წლის ბოლოს დაიბადნენ ან დროულად უარი თქვეს ახალ საგანმანათლებლო დაწესებულებაში შესვლაზე.
ფსიქოლოგიური მზაობა სკოლისთვის
სასკოლო მზაობას ორი პარამეტრი განსაზღვრავს - ფსიქოლოგიური და ფიზიკური განვითარების დონე. ფსიქოლოგიური მომწიფების ცნება მოიცავს სკოლამდელი ასაკის მოტივაციას, იგი იყოფა თამაშში, საგანმანათლებლო, სოციალურ და მიღწევების მოტივაციაში. საუკეთესო ვარიანტი, რა თქმა უნდა, ის იქნება, რომ ბავშვს ჰქონდეს საგანმანათლებლო მოტივაცია, როდესაც მას სურს სკოლაში წასვლა, რათა შეისწავლოს სამყარო, შეისწავლოს ახალი რამ. მიღწევის მოტივაციის შემთხვევაში, ბავშვს სურს გაკვეთილზე დასწრება, მაგრამ ამის მთავარი მიზეზი არის კარგი შეფასებები, დიდება, ჯილდოები, აღიარება. ესეც მისწრაფების კარგი ფორმაა, მაგრამ ზოგჯერ არასტაბილურია, რადგან მასწავლებლის ერთმა ცუდმა შეფასებამაც კი შეიძლება გაანადგუროს იგი.
ბავშვი, რომლის ძირითადი ფორმაა სოციალური მოტივაცია, სკოლაში შევარდება ახალი ნაცნობებისა და მეგობრებისთვის. ალბათ ის კარგად ისწავლის, სურს მასწავლებლის ან თანატოლების ყურადღება მიიპყროს, მაგრამ ეს დიდხანს არ არის. ამასთან, ფსიქოლოგიურად ყველაზე გაუაზრებლები არიან ბავშვები, რომლებსაც აქვთ სათამაშო მოტივაცია. ისინი სკოლაში მოდიან სათამაშოებით, მიმოფანტული არიან კლასში, არ უსმენენ მასწავლებლის ახსნა-განმარტებებს, არ ესმით, რატომ სჭირდებათ რაღაცის დაწერა, დათვლა ან საშინაო დავალების შესრულება. რა თქმა უნდა, 1 კლასის კლასები ხშირად ხორციელდება სათამაშო ფორმით, მაგრამ ეს მაინც უფრო მეტი სწავლა და ცოდნის მიღებაა, ვიდრე თამაში. ამიტომ, ამ სკოლამდელი ასაკის ბავშვები კიდევ ერთი წლის განმავლობაში უნდა დარჩნენ საბავშვო ბაღში.
ბავშვის ფიზიკური მზადყოფნა და ინტელექტუალური დონე
გარდა ამისა, ფსიქოლოგმა, მასწავლებელმა ან მშობლებმა ყურადღება უნდა მიაქციონ ბავშვის წერისთვის მზადყოფნას, განსაზღვრონ მისი ინტელექტუალური დონე, პირველი გაკვეთილებისთვის მზადყოფნის ხარისხი. ამისათვის დააკვირდით ბავშვს, ჩაატარეთ მცირე ტესტი, ჰკითხეთ წყნარ ატმოსფეროში, ხმის ამოღების გარეშე. გარდა იმისა, რომ გკითხოთ, სურს თუ არა თქვენს შვილს სკოლაში წასვლა, შეგიძლიათ დაუსვათ კითხვები იმასთან დაკავშირებით, თუ რას გააკეთებს მან იქ, ვინ შეისწავლის მასთან, რატომ უნდა წავიდეს სკოლაში. დააკვირდით, როგორ იქცევა ბავშვი უცხო ჯგუფში, არის თუ არა იგი უკან გამოყვანილი. შეუძლია მას რამე 30-40 წუთის განმავლობაში თვითონ გააკეთოს რამე, მაგალითად, ხატვა, მშვიდად იჯდეს ერთ ადგილას? შეამოწმეთ, შეუძლია თუ არა ბავშვს ასამდე დათვლა და მარტივი პრობლემების გადაჭრა, იცის თუ არა მან ყველა ასო და უკვე კარგად კითხულობს თუ არა მას. იცის ბავშვმა როგორ უნდა შეადგინოს თანმიმდევრული მოთხრობა მინიმუმ ხუთი წინადადების სურათიდან, იცის მან ზეპირად რამდენიმე საშუალო ან გრძელი ლექსი. შეუძლია თუ არა მას კალმის დაჭერა და მასთან მარტივი ფორმების დაწერა, კარგად ფლობს მაკრატლის და წებოს გამოყენებას, აკეთებს თუ არა აპლიკაციებს, ხატავს ნახატებს? ასევე ძალიან მნიშვნელოვანია, სურს თუ არა თქვენს შვილს სწავლა საკუთარ თავზე, თუ მას მუდმივად სჭირდება დახმარება.
სხეულის ფიზიკური განვითარება არანაკლებ მნიშვნელოვანია, ვიდრე ფსიქოლოგიური მზადყოფნა. მომავალი სკოლის სხეულმა უნდა შეიძინოს მოზრდილის თვისებები; მასში ბავშვის სტრუქტურის თავისებურებები თანდათან უკავშირდება ფონზე. სასკოლო ასაკის ბავშვში წელის, ფეხის თაღის, თითებზე სახსრების წარმოქმნა და კბილების შეცვლა იწყება. ფიზიკურად მზა ბავშვებმა იციან როგორ უნდა გაიხადონ და ჩაცმულობდნენ საკუთარ თავზე, დააჭირონ ღილაკი, დააკვანძონ ფეხსაცმელები, ორივე ფეხი მონაცვლეობით ასვან კიბეებზე.
სკოლამდელი კრიზისი
თუ ბავშვი აკმაყოფილებს ამ წერტილების უმეტეს ნაწილს, აქვს მასზე კარგი ცოდნა და კარგი უნარები, ის მზად არის სკოლისთვის. ამასთან, მნიშვნელოვანია, მშობლებმა გახსოვდეთ, რომ 6-7 წლის ასაკში იწყებს ბავშვს ასაკობრივი კრიზისი, როდესაც ბავშვი წყვეტს სამყაროს აღქმა სკოლამდელი ასაკის, მხოლოდ ქცევითი ფორმით, მაგრამ არ ჯერ იცოდეთ როგორ ისწავლოთ მისი განსხვავებულად დანახვა და ამოცნობა. ამიტომ, ამ ასაკში შესაძლებელია გუნება-განწყობილების შეცვლა, ბავშვის ახირებები, უსაფუძვლო სიჯიუტე, ტირილი. მოზარდებმა შეიძლება შეცდომაში შეიყვანონ ეს ქცევა აჯანყებად, ცუდი აღზრდის მანიფესტაციად, მაგრამ ასე არ არის. ამ ასაკის ბავშვს დახმარება და მხარდაჭერა სჭირდება, რადგან მას არ ესმის საკუთარი თავი და ვერაფერი აუხსნა მშობლებს. სკოლა კი სტრესის დამატებით მიზეზს მატებს. ამიტომ, უფროსი სკოლამდელი ასაკის ბავშვებსა და მცირეწლოვან მოსწავლეებს სჭირდებათ ფრთხილად მკურნალობა, მიეცით მათ დრო, რომ მოერგონ ახალ პირობებს, შეეჩვიონ.
