"ბუმერანგის ეფექტი" არის სოციალური ფსიქოლოგიის ტერმინი, რომელიც აღნიშნავს ადამიანის რწმენის საპირისპირო მიმართულებით შეცვლას, რაც არ შეესაბამება თავდაპირველ მიზანს. "ბუმერანგის ეფექტს" ზოგჯერ იყენებენ აუდიტორიის სოციალურ განწყობებზე გავლენისთვის. ამასთან, ამ ტერმინს სხვა მნიშვნელობაც აქვს.
სოციალურ-ფსიქოლოგიური ფენომენი, რომელსაც "ბუმერანგის ეფექტს" უწოდებენ, პასუხს გასცემს კითხვაზე, თუ რატომ ხდება ცხოვრებაში ისეთი რამ, რაც პირდაპირ ეწინააღმდეგება მოლოდინს. ფსიქოლოგიაში ტერმინს "ბუმერანგის ეფექტი" ორი განსხვავებული მნიშვნელობა აქვს. ერთი მხრივ, ეს არის ფენომენი, რომლის დროსაც აუდიტორიაზე ინფორმაციული გავლენა არა მხოლოდ არ იძლევა სასურველ შედეგებს, არამედ საპირისპირო ეფექტს იძლევა. მეორეს მხრივ, "ბუმერანგის ეფექტი" არის ცხოვრების კანონი, რომლის მიხედვითაც თითოეული ადამიანი საბოლოოდ მიიღებს იმას, რასაც იმსახურებს.
დენიელ ვეგნერის ბუმერანგის ეფექტი
ამერიკელმა ფსიქოლოგმა დანიელ ვეგნერმა, წაკითხული გრაფი L. N. ტოლსტოის "მოგონებებმა" იქ საკმაოდ საინტერესო ფრაგმენტი იპოვნეს. ტოლსტოიმ აღწერა, თუ როგორ, ბავშვობაში, ნიკოლაის უფროსმა ძმამ დაავალა მას, რომ არ ეფიქრა პოლარული დათვის შესახებ. შედეგად, სწორედ ეს მხეცი გამოჩნდა პატარა ლევას წარმოსახვაში შესაშური მდგრადობით.
გრაფ ტოლსტოისთან დაკავშირებული შემთხვევა ჯერ კიდევ 1833 წელს დაინტერესდა ვეგნერით. მან გადაწყვიტა იგივე ექსპერიმენტი ჩაეტარებინა საკუთარ სტუდენტებზე. ვეგნერმა თავდაპირველად შემოიკრიბა მოხალისეები და დაყო ორ ჯგუფად. პირველი ჯგუფის სტუდენტებს სთხოვეს დაფიქრებულიყვნენ პოლარულ დათვზე. ექსპერიმენტის დანარჩენ მონაწილეებს, პირიქით, ეკრძალებოდათ წარმოადგინონ არქტიკული წრის მკვიდრი. ყოველთვის, როდესაც სუბიექტების წარმოსახვაში დათვის გამოსახულება ჩნდებოდა, მათ ზარის ღილაკის დაჭერა უწევდათ. აღმოჩნდა, რომ აკრძალვამ მხოლოდ სტუდენტებს უბიძგა, ეფიქრათ მხოლოდ პოლარული დათვი. დათვი მათ გონებაში წუთზე მეტჯერ გამოჩნდა. პირველი ჯგუფის მონაწილეებიც კი ვერ დაიკვეხნიდნენ ასეთი შედეგით.
ექსპერიმენტის საფუძველზე, ვეგნერმა დაასკვნა, რომ საკუთარი აზრების კონტროლის მცდელობა მათ კიდევ უფრო ინტრუზიულს ხდის. ფსიქოლოგმა ამ ფენომენს "ბუმერანგის ეფექტი" უწოდა.
აქედან გამომდინარეობს, რომ მოწევაზე, ალკოჰოლზე და სხვა მავნე ჩვევებზე ფიქრის თავიდან აცილება აზრი არ აქვს. თქვენ მხოლოდ გაათბობთ თქვენს სურვილს, კვლავ დააგემოვნოთ აკრძალული ხილი. საუკეთესო გზაა ისწავლო, თუ როგორ უნდა მიიპყრო შენი ყურადღება სხვა, უფრო მნიშვნელოვან საკითხებზე.
ცხოვრების ბუმერანგის კანონი
"ბუმერანგის ეფექტი" ასევე ხდება ადამიანის ყოველდღიურ ცხოვრებაში. ამ ფენომენის დაკვირვება მუდმივად შეიძლება. ცხოვრების ბუმერანგის კანონის არსი იმაში მდგომარეობს, რომ ის ქმედებები, რომლებიც ადამიანი ვინმეს წინააღმდეგ მიმართავს, ადრე თუ გვიან, მის წინააღმდეგ იქცევა.
ამიტომ არ უნდა გამოავლინოთ აგრესია ან უსამართლობა სხვა ადამიანების მიმართ. კონფლიქტურ სიტუაციებშიც კი დარჩი მშვიდი და გაწონასწორებული ადამიანი. მაშინ საზოგადოება უმეტესწილად დაიჭერს თქვენს მხარეს.
